PBI Honduras heeft onlangs een rapport opgesteld ‘Defending the Land has a Woman’s Name’ voorafgaand aan de derde universele periodieke doorlichting van Honduras in mei 2020.
Het rapport stelt vast dat de aanbevelingen die zijn gedaan in het kader van de tweede universele periodieke doorlichting van Honduras in 2015, niet worden uitgevoerd met de nodige aandacht voor de situatie van vrouwelijke mensenrechten verdedigers die zich inzetten voor economische, sociale en culturele rechten (ESC-verdedigers).
Het rapport roept Honduras op om verschillende acties te ondernemen. Deze omvatten: actie ondernemen tegen de criminalisering van mensenrechtenverdedigers; ervoor zorgen dat de openbare veiligheid voldoet aan de internationale normen; zorgen voor effectieve beschermingsmechanismen voor verdedigers; de toegang tot de rechter versterken en straffeloosheid beëindigen.
Het proces van concessieverlening in Hondurese gebieden dat aan het begin van het decennium begon, heeft geleid tot 302 concessies voor mijnbouw van in totaal 2.173 km. Door dit proces zijn gemeenschappen verantwoordelijk gemaakt voor de verdediging van hun territoria om zo hun levensonderhoud, cultuur en milieu te ondersteunen. ‘Traditioneel ligt de verantwoordelijkheid voor de duurzaamheid van het leven en de bevrediging van menselijke behoeften (voedsel, veiligheid, gezondheidszorg, onderwijs, zorg) bij vrouwen. Daarom leidt de exploitatie van land tot een nog grotere kwetsbaarheid voor vrouwelijke verdedigers ‘.
‘Uit cijfers blijkt dat tussen 2015 en 2018 ten minste 31 ESC-verdedigers zijn gedood. In 2016 werd Honduras beschouwd als het gevaarlijkste land ter wereld voor deze verdedigers ‘. Vrouwelijke verdedigers worden ook geconfronteerd met ‘specifieke vormen van geweld met een sterke gendercomponent’. Bovendien is er een sterke cultuur van straffeloosheid: ‘de Global Impunity Index situeert Honduras tussen de 12 landen met de hoogste straffeloosheid’.
‘Tussen 2013 en juni 2018 werden 642 vrouwelijke verdedigers strafrechtelijk vervolgd en een groot percentage van deze vrouwen waren verdedigers van ESC-rechten’. Het land heeft ook een toename gezien van de militarisering van de openbare veiligheid door de inzet van de Militaire Politie voor de Openbare Orde, gecreëerd als een ‘tijdelijke maatregel’ die nu ‘genormaliseerd’ is.
Een voorbeeld van een dergelijke militarisering is het geval van de gewelddadige zoektocht in het huis van Maria Felicita Lopez in La Paz. Lopez is de coördinator van de Lenca Inheemse Onafhankelijke Beweging van La Paz – Honduras (MILPAH). Het Hondurese Centrum voor de bevordering van gemeenschapsontwikkeling (CEHPRODEC), ondersteund door PBI, heeft met MILPAH samengewerkt in hun verzet tegen de bouw van waterkrachtprojecten op hun grondgebied.
In de vroege ochtend van 22 oktober 2015 doorzochten een groep van 20 politiebureaus, 10 soldaten van het Infanteriebataljon en negen burgers drie huizen. Tijdens de huiszoeking vielen ze drie vrouwen aan, dreigden ze ze te doden en sloegen en intimideerden 3 van de 16 kinderen die in de huizen aanwezig waren.
Die avond zegt Maria Felicita: ‘Ze kwamen allemaal tegelijk binnen en schoten driemaal op mijn elfjarige zoon. Godzijdank hebben ze hem niet geraakt. Ze noemden me een teef en drugsdealer. Door het geweld van de aanslag raakte het gezin in een trauma: ‘Ik dacht dat ze terug zouden komen wanneer ze maar wilden en bij me aan de deur zouden kloppen. Drie maanden lang werden mijn kinderen om middernacht wakker met de schreeuw ‘Laten we gaan mama, de politie komt eraan’.
Het rapport concludeert dat ‘problemen zoals straffeloosheid, militarisering en de criminalisering van het legitieme werk van mensenrechtenverdedigers diep geworteld zijn in het land’.
PBI ondersteunt veel verdedigers die onvermoeibaar werken om deze situatie te veranderen en het leven van mensen in het hele land te verbeteren.